Since the year 2000, the South African government has implemented a diesel rebate system for primary producers to ease the financial burden of high fuel costs. Administered by the South African Revenue Service (SARS), eligible businesses can reclaim part of the general fuel levy and the Road Accident Fund (RAF) levy paid. This rebate primarily benefits the agriculture, forestry, fisheries, and mining sectors. How the diesel rebate works The diesel rebate offers 40% of the general fuel levy and 100% of the RAF levy, providing financial relief to agricultural producers by refunding a portion of fuel costs. Producers can claim […]

31/01/2025 Die graanbedryf is besig om getransformeer te word. Dit volg nadat die Johannesburgse Aandelebeurs (JSE) in 2024 begin het om ’n innoverende alternatiewe liggingsdifferensiaalstelsel vir sojaboonkontrakte te toets. Hierdie loodsprogram, wat van Maart 2024 tot Februarie 2026 strek, het ten doel om ’n meer deursigtige en realistiese markstruktuur te skep. Dit is uiters belangrik om Suid-Afrika se graanmarkte so deursigtig as moontlik te kry sodat kontrakte die werklike waarde van kommoditeite reflekteer. Die JSE het ’n spe­sifieke stel reëls uiteengesit waaraan die sukses van die nuwe model gemeet word. Aanvanklike resultate toon dat die model goed presteer en hierdie […]

Saad bly een van ’n produsent se heel belangrikste insette, alhoewel die prys nie so beduidend soos die van ander insette is nie. Die genetiese potensiaal van ’n kultivar bepaal uiteindelik die potensiële produksie en winsgewendheid van ’n wintergraanprodusent en is daarom die beginpunt om ’n suksesvolle oes te vestig. Vandat die teling-en-tegnologieheffing op koring nege jaar gelede geïmplementeer is, is goeie vordering in die saadmark opgemerk: Nuwe saadmaatskappye asook ’n tegnologieverskaffer het die koringsaadmark betree. Tydens 2024 is tien nuwe kultivars deur die Koring- Tegniese Komitee goedgekeur vir finale vrystelling. Van hierdie tien was vyf vir besproeiing en vyf […]

Gedurende die 2024-produksieseisoen moes Suid-Afrikaanse produsente besonder uitdagende toestande trotseer. Stygende dieselkoste het beklemtoon dat brandstof nie net trekkers en besproeiingstelsels aandryf nie, maar ook die landbou-ekonomie van Suid-Afrika onderhou. Inisiatiewe soos die dieselkor­ting speel ’n beduidende rol om die druk op produsente te verlig en produksiekoste te verlaag. Die skerp styging in dieselpryse benadruk verder die kwesbaarheid van die landbousektor in ’n wêreld waar internasionale en plaaslike ekonomiese faktore verweef is om die produksielandskap te vorm. 2023/2024 se midsomerdroogte het tot die druk op landbou bygedra en het ’n aansienlike impak op oesopbrengste gehad. Daarbenewens het die Noordelike Halfrond […]

Die Suid-Afrikaanse kanolabedryf het ’n betekenisvolle mylpaal bereik met die 2023-produksieseisoen wat ’n rekord-oes van 294 000 ton opgelewer het; ’n toename van 25% vanaf die vorige jaar. Kanola-opbrengs toon ook belowende groei. Wanneer daar na die 2024-seisoen gekyk word, blyk dit dat die toename in produksie volgehou word. Volgens die vyfde oesskatting word kanola-aanplantings op 165 750 ha en 295 445 ton geskat vir die seisoen. Die styging in produksie kan gedeeltelik toegeskryf word aan nuwer en beter kultivars wat mark toe gekom het, asook produsente se kennis en praktyke wat verbeter het ten opsigte van kanolaproduksie. As produksie-inset […]

In 2024 is proewe by vyf lokaliteite in die Swartland en Suid-Kaap aangeplant. By Langgewens- en Tygerhoek-navorsingsplase is twee saaidatumproewe en ’n eliteproef ingesluit. Altesaam 18 kultivars is getoets: drie konvensionele, agt Cl- (Clearfield, imasamoks-tolerant), vyf TT- (triasien-tolerant) en twee kombinasietipe kultivars (Defender CT en PY520 TC). Vier nuwe kultivars is getoets – almal basterkultivars. Klimaat Die 2024-seisoen op Langgewens is gekenmerk deur ’n uiters droë begin met die eerste noemenswaardige reën op 2 Junie (Grafiek 1).­ Julie was ’n ander storie en daar is 200% meer reën gemeet as die langtermyngemiddeld. Augustus was effens natter as normaal, terwyl September […]

Tydens Graan SA se Kongres in Maart 2024 is besluit om voort te gaan met die teling-en-tegnologieheffing, oftewel die SACTA-heffing soos die meeste mense dit ken. Dié heffing het einde Februarie 2024 sy sesde bestaans­jaar bereik. Sojaboonprodusente het tydens Kongres besluit om dit met drie jaar te verleng, met die voorwaarde dat ’n duidelike stel prestasiekriteria opgestel word om die sukses van die heffing te meet. Die heffing vir die huidige bemarkingsjaar is R92/ton. Vanaf Maart 2025 lyk die heffing soos volg: Dit is egter belangrik om weer te verduidelik waar die heffing vandaan kom: Waarom ’n heffing op sojabone? […]

4 Februarie 2025 – Goss-verwelksiekte is ’n uitdaging vir Suid-Afrikaanse mielieprodusente wat die afgelope seisoen kop uitgesteek het. Dit word veroorsaak deur die bakterie Clavibacter michiganensis subsp. nebraskensis, wat hoofsaaklik mielies en sekere grasse affekteer, insluitend sorghum, foxtail-spesies en verwante gewasse. Dit is nie bekend dat die bakterie groente besmet nie, aangesien sy gasheerreeks spesifiek tot graan- en grasspesies beperk is. Hierdie plantsiekte veroorsaak ernstige blaarskroei, sistemiese infeksie en groeivertraging, wat uiteindelik tot ’n opbrengsverlies lei. Die siekte versprei deur besmette gewasreste, windgedrewe reën, besproeiing en besmette toerusting. Dit dring plante binne deur wonde wat veroorsaak word deur hael, plae […]

4 February 2025 – Goss’s wilt is an emerging challenge for South African maize producers, caused by the bacterium Clavibacter michiganensis subsp. Nebraskensis, which primarily affects maize and certain grasses, including sorghum, foxtail species, and related crops. It is not known to infect vegetables, as its host range is specific to cereal and grass species. This plant pathogen leads to severe leaf blighting, systemic infection, and stunting, ultimately reducing crop yields. The disease spreads through infected crop residue, wind-driven rain, irrigation, and contaminated equipment, entering plants through wounds from hail, pests, or mechanical damage. The 2023/2024 growing season saw an […]

13/01/2025 Die wêreldekonomie word toenemend deur intense politieke en ekonomiese konflikte getref, en die skeiding tussen die wêreld se groot ekonomiese moondhede verdiep. Baie makro-ekonome waarsku dat die era van globalisering besig is om te kwyn, wat plek maak vir ’n nuwe era van ’n “duopolie” waar twee dominante blokke die ekonomiese landskap beheer. Aan die een kant staan die G7-nasies (Kanada, Frankryk, Duitsland, Italië, Japan, die Verenigde Koninkryk en die Verenigde State), wat ten spyte van hul aansienlike invloed nou net 30% van die totale BBP uitmaak. Aan die ander kant is die BRICS-nasies (Brasilië, Rusland, Indië, China en […]

2024 se ekonomiese landskap is gekenmerk deur voortdurende skommelinge in sleutelaanwysers wat ’n direkte impak het op die landbousektor en breër ekonomie. Van produksie- en verbrui­kersprysindekse tot wisselkoerse, rentekoerse en internasionale ruoliepryse – al hierdie faktore speel ’n rol in die bepaling van produksiekoste en winsgewendheid. Brandstof- en kunsmispryse sowel as saad- en trekkerkoste beïnvloed die finansiële beplanning van produsente landswyd. Die monitering van ekonomiese aanwysers en insetpryse is van kardinale belang vir deursigtigheid, doeltreffende beplanning en volhoubare besluitneming. Hierdie aanwysers bied insig in marktoestande, produksiekoste en die breër ekonomiese klimaat, wat produsente en besighede help om risiko’s te bestuur […]

14/11/2024 In die wêreldekonomie word die rakprys van huishoudelike goedere soos sonneblomolie, brood en mieliemeel beïnvloed deur ’n komplekse web van faktore – wisselkoerse, produksiekoste, vervoer, arbeid, energiekoste en markaanvraag. As die primêre bron van sleutelbestanddele vir hierdie produkte, soos koring vir brood en sonneblomsaad vir olie, word die fluktuasies in produkpryse gereeld aan graanprodusente toegeskryf. Hierdie artikel delf dieper in die invloed wat graanprodusente op die koste van huishoudelike noodsaaklik­hede het en ondersoek die bydrae van die res van die waardeketting. Witbrood Brood is ’n stapelvoedsel vir talle Suid-Afrikaners. As primêre bestanddeel is koring van kardinale belang om die […]

5 Junie 2024 – Hittegolwe, droogte, vloede, orkane, rukwinde, haelstorms, sneeu. Hierdie is maar net ’n paar woorde wat gebruik kan word om globale weerstoestande in die eerste helfte van 2024 te beskryf. Wêreldwyd word gemeenskappe deur ongekende uiterste weersomstandighede geaffekteer. Die vraag ontstaan hoe dit die wêreld se graanmarkte beïnvloed. Figuur 1 bied ’n oorsig van die produksietoestande oor die wêreld, met Figuur 2 wat fokus op Suidelike Afrika, soos op 28 April 2024. Dit is opvallend dat verskillende ekstreme toestande wêreldwyd voorkom. In die suide van Afrika is daar misoeste, veral in Zambië en Zimbabwe, terwyl daar weer […]

12 Februarie 2024 – Deel 1 In die dinamiese wêreld van landbou is doeltreffende bestuur in die graanmarkte uiters belangrik vir produsente om nie net risiko’s te versag nie, maar ook om opbrengste te optimaliseer. Hierdie artikel is die eerste in ’n reeks wat delf in die veelsydige gebied van graanmarkte. Dit bied ’n gids vir produsente wat hul begrip en strategiese benadering wil verbeter. Die tweede artikel skets ’n oorsig vir die verbetering van seisoenale prestasie deur marktoestande te assesseer, strategiese planne te implementeer en kyk ook na gevallestudies. Die derde artikel verken die risiko’s en voordele van tydige […]

1 Maart 2024 – Die Nasionale Oesskattingskomitee (NOK) is saamgestel uit verteenwoordigers van die nasionale Departement van Landbou, Grondhervorming en Landelike Ontwikkeling (DALRRD), provinsiale landboudepartemente, die onderskeie landbounavorsingsinstitute van die Landbounavorsingsraad (LNR), die Buro vir Voedsel- en Landboubeleid (BFAP) en Statistieke SA. Hierdie verteenwoordigers het geen gevestigde belange by die oesskattings nie en tree totaal onpartydig op tydens die daarstel daarvan. Missie van die oesskatting Een van die belangrikste missies van die NOK is om akkurate, betroubare, objektiewe en tydige inligting oor oppervlaktes en produksie van die belangrikste grane en oliesade in Suid-Afrika tot voordeel van alle rolspelers in die […]

4 September 2023 – Om te kom by die uitvoer van Suid-Afrikaanse mielies na China was ’n lang pad. In 2014, na die proses al etlike jare vantevore begin is, is die uitvoerprotokol tussen die twee regerings onderteken. Dit het Suid-Afrika in ’n posisie geplaas om mielies na China uit te voer. Suid-Afrika het egter eers onlangs prysmededingend teen die ander groot uitvoerlande (VSA en Brasilië) geword, wat uitvoere ge­stimuleer het. Die uitvoere na China help om oortollige mielievoorrade uit die plaaslike mark te laat vloei – en beskerm die pryse wat plaaslike graanprodusente ontvang. China is ’n groot rolspeler […]

4 September 2023 – Graderingsregulasies is ’n stel gestandaardiseerde reëls waarvolgens die kwaliteit van graansorghum bepaal word. Hierdie reëls is belangrik om regverdigheid in die verhandeling van graan te verseker. Die verskillende grade van graansorghum hou direk verband met die eindverbruik. Dit bepaal hoe effektief die graan verwerk kan word om byvoorbeeld die optimum meelopbrengs in die vermalingsproses te lewer. Grade word toegeken op die basis van ’n besending graansorghum se voldoening aan sekere toleransies of spesifikasies vir verskillende graderingsfaktore. Graderingsfaktore verwys na die fisiese kondisie van die graan. Verskeie faktore, soos die verbouingspraktyke, oesdatum, hantering- sowel as opbergingspraktyke, kan […]

4 Julie 2023 – Gemiddeld het Suid-Afrika oor die afgelope tien jaar jaarliks 1,82 miljoen ton se koring geproduseer. Van die totale hektare word 75% op droëland geplant met slegs 25% onder besproeiing. As daar na produksie as geheel gekyk word, sien ons wel dat slegs 53% van totale produksie deur droëlandgebiede geproduseer word en 47% onder besproeiing. Besproeiing in geheel maak dus ’n groot deel van die land se koringproduksie uit. Die Wes-Kaap is die provinsie waar die meeste koring verbou word, met 64% van die totale koringoppervlakte en 44% van die totale tonne. Besproeiingskoste Gewone besproeiingskoste vir die […]

23 Mei 2023 – Volgens ekonomie 101 word prysbepaling tot ’n groot mate deur vraag en aanbod beïnvloed. Dieselfde geld vir prys­bepaling in die graanmarkte. Dit is wel nie so eenvoudig as om net te kyk na die totale vraag en aanbod van die graanmark nie. Die totale verbruik (of vraag) bestaan uit verskeie faktore soos byvoorbeeld voedsel-, nywerheids-, voer-, saad-, uitvoer- en persverbruik, wat elk deur hul eie stel omstandighede beïn­vloed word. Aan die aanbodkant word invoere, beginvoorraad asook produksie gebruik om die totale aanbod van graan te bepaal. Produksie, in die wêreld en plaaslik, is die aanbodfaktor wat […]

12 Junie 2023 – Deurlopende insetprysmonitering is een van die belangrike take wat Graan SA namens sy lede verrig. Die monitering van saadpryse – nie net jaarliks nie, maar oor tyd – is een van hierdie funksies. Graan SA poog om saadpryse so deursigtig as moontlik te maak en kompetisie in die saadbedryf te bevorder om te verseker dat sy lede kompeterende pryse betaal en ingeligte besluite kan neem. In Suid-Afrika word daar tans intensief gefokus op kunsmis- en energiepryse (ver­al brandstofpryse) weens die groot effek wat hierdie twee faktore op insetkoste het. Die brandstofprys is verantwoordelik vir om en […]

8 Mei 2023 – Suid-Afrikaanse produsente tel onder die beste in die wêreld. Ten spyte van besonder uitdagende politieke omstandighede, arbeidskwessies en verskeie ander faktore, voed hulle suksesvol die land se bevolking. Struikelblokke Die meeste van die struikelblokke waarmee produsente gekonfronteer word, word verskans deur verskeie presisieboerderypraktyke toe te pas. Grondontledings word jaarliks gedoen om tekortkominge in die grond te bepaal sodat dit dadelik hanteer en reggestel kan word. Aspekte soos kuddegesondheid en vrugbaarheid word gemeet en onmiddellik reggestel om die prestasie van skaap- en beeskuddes te verbeter. Die meerderheid produsente meet daag­liks elke deel van hul boerdery en doen […]

13 Februarie 2023 – Termynbeurse bied ’n gesentraliseerde fasiliteit waar kopers en verkopers ontmoet. Die reëls, prysverslaggewing en produkaanbiedinge (termynkontrakte) van ’n beurs stel sy lede (kommersiële firmas en individue) in staat om die prysrisiko’s verbonde aan hul besighede te bestuur. ’n Termynmark is waar kopers en verkopers op ’n formele platform ontmoet om ’n wettige verpligting/ooreenkoms te verhandel om kommoditeite te lewer of te ontvang. Toekomspryse (futures) word ontdek deur ’n deurlopende wêreldwye vloei van inligting wat beide die huidige en toekomstige vraag- en aanbodverwagtinge wat die koper en verkoper beïnvloed, voorspel. Deur aan die kontant- of “spot”-mark gekoppel […]

28 Februarie 2023 – Die insameling van heffings is weens verskeie redes nooit ’n maklike taak nie. In ons gesprekke met produsente word daar gereeld deur lojale betalers van heffings gevra hoekom Graan SA se heffings nie statutêr ingevorder word nie. Hulle argument is dat almal dan betaal. Hierdie artikel se doel is om agtergrond te gee en te verduidelik wat die verskille is tussen statutêre en vrywillige heffings. Statutêre heffings Statutêre heffings is heffings wat, gegewe die aansoek vanaf almal wat in die mark deelneem, wetlik verhaal word. Binne die Wet op die Bemarking op Landbouprodukte (Wet Nr. 47 […]

6 September 2022 – Suid-Afrika se landbouchemiebedryf is 100% afhanklik van invoere om in die plaaslike vraag te voorsien. Die wêreld se waardekettings is omvergegooi deur die COVID-pandemie – en net toe die situasie aan die verbeter was, het Rusland se inval in die Oekraïne die kaarte weer geskommel. Genoegsame landbouchemiese middels is noodsaaklik vir voedselsekerheid en om te verseker dat produsente optimaal en winsgewend kan produseer. Met die situasie in Suid-Afrika betreffende stygende insetpryse oor die afgelope twee jaar, word daar regmatig meer en meer gefokus op produ­sente en hul winsgewendheid. Chemiekoste kan ongeveer tussen 10% en 15% van […]

3 Mei 2022 – Die 2020/2021-produksieseisoen sal onthou word as ’n baie gunstige produksiejaar vir graan- en oliesaadproduksie, met gunstige klimaatstoestande wat tot hoë­opbrengste gelei het. Alhoewel die La Niňa-weerpatroon tot ’n uitmuntende seisoen vir Suid-Afrika se produsente gelei het, bly dit steeds uitdagend om ’n akkurate oesskatting te maak weens wisselvallige omstandighede binne verskillende streke. In hierdie artikel word ’n oorsig oor die verloop van die oesskatting vir die 2020/2021-produksieseisoen (pas afgelope seisoen) gegee. Daar word gepoog om te kyk hoe die Nasionale Oesskattingskomitee (NOK) sedert die bekendmaking van die eerste produksieskat­ting (Februarie 2021) tot die finale oes (Februarie […]

10 December 2021 – Extensive research done by the Agricultural Economics Department of the University of the Free State has demonstrated that most of the issues experienced in the differential system can be accommodated in a new and innovative methodology to determine location differentials. The proposed system is based on the spatial supply and demand of the product and – very importantly – takes into consideration all points of processing and the impact this will have on demand for product from each JSE-registered delivery point. By considering all this information and using linear programming, the methodology is able to construct […]

10 Desember 2021 – Graan SA het in 2020 ’n werkgroep gevorm om alternatiewe gewasse vir produsente in die Wes-Kaap te ontwikkel. Dit behels gewasse wat daar aard en waarvoor daar ’n mark is of behoort te wees. Hier speel die Wes-Kaapse Departement van Landbou ’n groot rol om alternatiewe gewasse te toets vir hul agronomiese aanpasbaarheid en prestasie in verskillende areas van die Wes-Kaap. ’n Gewas wat goed in die provinsie aard, is lupiene. Daar is ook ’n groot potensiële mark daarvoor omdat Suid-Afrika én veral die Wes-Kaap ’n tekort aan plantaardige proteïen het. Vir lupiene om volhoubaar geproduseer […]

3 June 2021 – All pesticides must be applied at a certain dosage rate that is unique to every product to ensure effective management (control) of the target organism. The registration holder of a pesticide has gone through great pains and financial investment to arrive at the dosage that is printed on the product label. Failing to apply the pesticide at the given dosage in the directions for use, may result in ineffective control, or worse, phytotoxicity to the crop with resultant crop and financial losses for the producer. Challenges of dosages given on most labels The South African agriculture […]

25 Februarie 2021 – Die teling-en-tegnologieheffing op koring­ en gars is in 2016 deur die destydse Minister van die Landbou, Bosbou en Visserye goedgekeur. Die doel van die heffing is om te help met die finansiering van nuwe variëteitsontwik­keling en om te verseker dat Suid-Afrika toegang tot die nuutste bio­tegnologie het. Gedurende 2018 is ’n statutêre heffing op soja­bone vir dieselfde doel goedgekeur. Die fondse word aan saad- en tegnologiemaatskappye betaal wat aktief betrokke is by die teel van nuwe variëteite. Betalings aan die saadondernemings hang van die markaandeel van elke onderneming af. SA Graan/Grain het ’n medianavraag aan saad- […]

28 Oktober 2020 – Witmielies speel ’n belangrike rol in die plaaslike konteks, aangesien dit as stapelvoedsel vir ’n groot deel van die land se bevolking dien. Die meeste plaaslik verwerkte witmielies word gemaal tot mieliemeel wat hoofsaaklik in die menslike voedselmark versprei word. Witmielieverwerking vir menslike voedselverbruik het veral die afgelope drie jaar skerp toegeneem, wat grootliks toegeskryf kan word aan die swakker ekonomiese toestande wat in die land heers. Die swak ekonomie plaas verbruikers onder druk en hulle beweeg dan terug na styselgebaseerde diëte omdat dit per porsie goedkoper as ander voedselbronne uitwerk. Gradering oor tyd Suid-Afrika is […]

8 Oktober 2020 – Die plaaslike graan- en oliesademark het ’n baie sikliese tendens, wat die voorrade en die vloei van graan beïnvloed. Dit is belangrik vir rolspelers in die bedryf om die plaaslike markte se siklisiteit te verstaan ten einde die fundamentele aspekte van die mark beter te begryp. Een van die aspekte van die plaaslike mark wat die afgelope tyd weer onder die loep gekom het, is die bemarkingseisoene. Hoekom verskil die be­markingseisoene van die verskillende gewasse en waarom kan dit nie net volgens kalenderjare wees nie? Dit mag dalk vir baie mense sin maak dat die bemarkingseisoen […]

30 September 2021 – Die koringbedryf moes saam met die ander wintergraanbedrywe in Suid-Afrika die laaste klompie jaar teen ’n paar stywe bulte uitklim in hul oorlewingstryd. Produsente moes slim te werk gaan om winsgewend te bly produseer. Droogtes in verskillende dele van die land, ’n tekort aan nuwe genetika asook kompetisie met gesubsidieerde, ingevoerde produkte van swakker kwaliteit het verder groot onsekerheid in veral die koring­arena geskep. Hierdie onsekerheid, saam met die uitdagings wat insetfinansiering betref, het produsente genoodsaak om risikoverspreiding en diversifikasie met meer erns te oorweeg. Dit het verder veroorsaak dat baie produsente met planttyd op die […]

September 2020 – Burning veld can be a bad method if it is abused. It is not normally recommended as a management measure, although it can be used under certain circumstances. Remember, no burning can be done without the necessary permission from the fire chief of the region, and all rules with regard to the controlling of fires must be applied. 1. WHY DO WE BURN VELD? To remove superfluous grass material that cannot be removed through grazing – not even through high-density grazing. To control unacceptable alien plants. To control shrubs/bushes (particularly invasive bushes). To make firebreaks. 2. UNACCEPTABLE […]

September 2020 – Firearm owners often wonder what their rights are. Here are some guidelines to keep in mind. A firearm owner is entitled to shoot a person who poses an immediate threat to his life or to that of someone else, should the shooter not be prevented. In terms of Section 49 of the Criminal Procedure Act, firearm owners may only take this step if there is no other reasonable way in which they can protect themselves or others. When you do shoot, keep on shooting until the life-threatening danger ceases. Nico Economakis, arms dealer and secretary of the […]

September 2020 – Incoterms are standard trade definitions most commonly used in international sales contracts. Devised and published by the International Chamber of Commerce, they are at the heart of world trade. Scan the QR code to visit the web­site of the International Chamber of Commerce for a definition for each of these terms.