senior ekonoom, Graan SA
corne@grainsa.co.za
Internasionale kunsmispryse, behalwe vir kaliumchloried, is tans (Maart 2021) op die hoogste vlakke in meer as 24 maande (Grafiek 1). Hierdie pryse het veral die afgelope agt maande skerp toegeneem, maar is nog glad nie by hoogtepunte wat al voorheen behaal is nie (Grafiek 2).
Markkommentators meen dit is veroorsaak deur lae voorraadvlakke as gevolg van COVID-19; stygende natuurlikegaspryse en vroeër kunsmistoediening in Europa en die VSA, wat die vraag na kunsmis tydelik verhoog het. Verdere redes wat aangevoer word, sluit die volgende in:
- Natuurlikegaspryse se korrelasie met die stygende Brent-ruolieprys.
- Hoër gewasaanplantings in die noordelike halfrond het veral die vraag na stikstof verhoog en daarmee saam die pryse.
- In die geval van ureum het die laer aanbod vanaf China pryse verder ondersteun.
- Fosfaatpryse het gestyg as gevolg van invoerbeperkings in die VSA.
- Hoë voorrade van kaliumchloried het darem gehelp dat internasionale pryse sywaarts en afwaarts beweeg.
Ruoliepryse het sedert verlede jaar in dollarwaarde met 13% gestyg, wat saam met natuurlikegaspryse die produksie- en vervoerkoste van kunsmis opjaag.
Die wisselkoers het wel oor ’n jaartydperk versterk, wat beteken dat die Suid-Afrikaanse geldeenheid nie verder bydra tot stygings in die plaaslike kunsmismark nie.
Internasionale kunsmispryse in dollarwaarde
Behalwe vir kaliumchloried, het die pryse van alle internasionale kunsmisgrondstowwe in dollarterme die afgelope jaar skerp gestyg (Tabel 1). Die wisselkoers het egter vanaf Februarie 2020 tot Februarie 2021 met 1,8% versterk – ’n sterker rand beteken invoer word effe goedkoper.
Internasionale kunsmispryse in randwaarde
Tabel 2 toon internasionale kunsmispryse in randwaarde aan. Internasionale pryse van ammoniak, ureum en DAP het met onderskeidelik 25,7%, 65,5% en 75,4% gestyg. Die prys van kaliumchloried het met 9,5% gedaal.
Tabel 3 toon aan wat in die afgelope maand met internasionale kunsmispryse gebeur het. Vanaf Januarie tot Februarie het die pryse van ammoniak, ureum en DAP met 4,8%, 25,8% en 21,9% gestyg, terwyl kaliumchloried met 7,1% gedaal het.
Plaaslike kunsmispryse
Tabel 4 toon gemiddelde plaaslike kunsmispryse oor ’n jaartydperk aan (pryslyspryse). Uit die tabel is dit duidelik dat plaaslike prystendense goed korreleer met die van internasionale pryse in randwaarde.
Dit is nie die pryse wat belangrik is nie, maar die persentasieverandering. Internasionale pryse is gebaseer op pryse in internasionale hawens en plaaslike pryse is gebaseer op gemiddelde pryslyspryse. Plaaslike pryse van veral ureum en MAP kan op kort termyn selfs verder styg.
Tabel 5 toon die beweging die afgelope maand in plaaslike kunsmispryse aan. Alle grondstofpryse het redelik skerp toegeneem vir Maart en volg dieselfde stygende tendens as internasionale pryse.
Wat word verwag vir die res van 2021?
Faktore wat kunsmispryse kan normaliseer of laat afkoel, sluit die volgende in:
- As die fundamentele faktore in die kunsmismark in ag geneem word, word op internasionale markte verwag dat die produksie van kunsmis steeds hoër as die verwagte vraag vir die res van 2021 sal wees.
- Internasionale pryse het dalk hul hoogtepunt vir die jaar bereik.
- ’n Versterking in die wisselkoers deur die loop van 2021.
Faktore wat kunsmispryse verder kan ondersteun, sluit in:
- Ruoliepryse wat aanhou styg, kan energiekoste opjaag.
- Hiermee saam kan veral stikstof- en MAP-pryse ondersteun word.
- Omdat kunsmis ’n groot vervoerkostekomponent het, kan ruoliepryse hierdie kostekomponent ook verder opjaag.
- ’n Verswakking in die wisselkoers deur die loop van 2021.
