Beste praktyke vir droëlandmielies en -sojabone

Etienne Bruwer, Ruan Gagiano en Renier Bothma, landboukundiges, Kynoch
Gepubliseer: 11 November 2024

292

Droëlandboerdery, waar gewasse afhanklik is van reënval eerder as besproeiing, vereis noukeurige aandag aan grondgesondheid en voedingsbestuur, veral vir mielies en sojabone. ’n Sleutelbenadering is om die 4 R’e van bemestingsbestuur te volg – regte bron, regte hoeveelheid, regte tyd en regte plek – saam met strategieë om grondverdigting te voorkom of te verminder, wat ’n algemene probleem in droëlandstelsels is.

Die 4 R’e van bemestingsbestuur

1. Regte bron

Die keuse van die regte tipe bemesting is noodsaaklik vir doeltreffende gebruik van voedingstowwe. Mielies het stikstofryke bemes­ting nodig, terwyl sojabone, wat ongeveer 50% van hul eie stikstof vaslê, fosfor en kalium benodig om te floreer.

  • Vir mielies: Stikstofgebaseerde bemesting soos bedekte ureum wat voedingstofverlies verminder, is baie effektief.
  • Vir sojabone: Fosfor-, swael- en kaliumtoediening is van kardinale be­lang. Die toevoeging van inokulante kan stikstofvaslegging verbeter wat die gesondheid en produktiwiteit van die plant bevorder.

2. Regte hoeveelheid
Die hoeveelheid bemesting wat benodig word, moet bepaal word deur grondtoetse wat voedingstoftekorte identifiseer.

  • Vir mielies: Bemestingshoeveelhede moet aangepas word op grond van grondtoetse, vorige opbrengsdata en reënvalverwagtinge.
  • Vir sojabone: Hoewel hulle nie soveel stikstof benodig nie, moet grondtoetse fosfor-, kalium- en swaeltoedieningsriglyne bepaal om optimale groei te verseker.

3. Regte tyd
Die tydsberekening van bemestingstoediening is van kritieke be­lang, veral in droëlandstelsels waar waterbeskikbaarheid onvoorspelbaar is.

  • Vir mielies: Die verdeling van stikstoftoediening – eers tydens plant en weer in kritieke groeistadiums – help om voedingstofopname te verbeter.
  • Vir sojabone: Bemesting moet voor of vroeg in die groeistadium toegedien word om te verseker dat die wortels die voedingstowwe kry wat hulle nodig het vir sterk vestiging.

4. Regte plek
Die korrekte plasing van bemesting verseker dat voedingstowwe beskikbaar is waar dit die meeste benodig word. Dit minimaliseer verliese.

  • Vir mielies: Bemesting moet naby die wortelsone geplaas word om vervlugtiging en afloop te verminder, veral in droë toestande.
  • Vir sojabone: Die plaas van fosfor, kalium en swael naby die wortelsone verseker dat hierdie voedingstowwe maklik beskikbaar is soos die plant groei.

Bestuur van grondverdigting
Grondverdigting is ’n algemene uitdaging in droëlandboerdery, aangesien dit wortelgroei beperk, waterinfiltrasie verminder en grondlugvloei belemmer. Die hantering van verdigting is noodsaaklik vir beter waterabsorpsie en die handhawing van hoë opbrengste.

Metodes om grondverdigting te voorkom en bestuur

  • Beperk bewerking: Beperking van bewerking help om grondstruktuur te behou, wat waterretensie en beter wortelgroei be­vorder.
  • Gebruik dekgewasse: Dekgewasse met diep groeiende wortels, soos radyse, help om verdigte grondlae natuurlik op te breek terwyl dit waterinfiltrasie verbeter en vog behou.
  • Beheerdeverkeer-boerdery (controlled traffic farming of CTF): Deur masjinerie tot spesifieke paaie te beperk, word grondverdigting verminder en beter wortelontwikkeling in nie-verdigte areas moontlik gemaak.
  • Subgrondbewerking: In ernstige gevalle kan subgrondbewerking gebruik word om verdigte grondlae op te breek. Dit moet egter versigtig gedoen word om nie die grond se vogretensie te versteur nie.
  • Verhoog organiese materiaal: Die toevoeging van organiese materiaal soos gewasreste of kompos verbeter grondstruktuur en verminder verdigting. Organiese materiaal verbeter ook die grond se vermoë om water te behou, wat ’n belangrike voordeel in droëlandstelsels is.

Gevolgtrekking
Vir suksesvolle droëlandmielie- en sojaboonverbouing is doeltreffende voedingsbestuur en die handhawing van gesonde grond van kardinale belang. Die 4 R’e – regte bron, regte hoeveelheid, regte tyd en regte plek – verseker effektiewe gebruik van bemesting, terwyl die hantering van grondverdigting deur verminderde bewerking, dekgewasse en organiese materiaal die grondgesondheid verbeter en die gewasopbrengste verhoog, selfs in uitdagende toestande.